KONKRIT TEGAS DAHULU

Konkrit Tegas Dulu

TAKRIF KONKRIT TEGAS DULU

♦       Konkrit tegas dulu blh ditakrifkan sbg konkrit b’tetulang yg ditegaskan(diberi tegasan – mengenakan daya/unit luas) t’lebih dahulu spy tegasan tegangan yg timbulnya rerambut rekahan pd zon tegasan tegangan dpt diatasi

♦       Tujuan utama konkrit menegas dahulu ialah utk m’hadkan tegasan tegangan & strsnya retakan/rekahan apbl konkrit dibbnkan.

♦       Secara am, rekabtk konkrit tegas dulu mengambil kira :

a)      Retakan

b)      Pindahan tegasan

c)      Lenturan

d)     Pesongan

e)      Ricihan

♦       Digunakan secara meluas utk struktur siap tuang & struktur yg m’hadapi bbn tinggi spt jambatan dll

PRINSIP² ASAS

Prinsip  yg digunakan ialah  dgn m’beri daya mampatan t’hdp konkrit, tegasan mampatan akan t’dpt dlm konkrit itu utk mengimbangi tegasan tegangan yg t’babit apbl konkrit dibbnkan. Tegasan mampatan ini hendaklah dikenakan secara tetap t’hdp konkrit. Ianya dilakukan dgn menarik kabel/tetulang keluli menerusi konkrit(mengikut arah daya yg dikehendaki).

Kabel ini ditegangkan & ditambatkan secara kekal dihujung konkrit. Daya tegangan ini kemudiannya dilepaskan spy apbl kabel td cuba kembali ke pjg asal, ianya akan menerbitkan daya mampatan(yg b’lainan arah) dlm konkrit.

Konkrit yg tlh dimampatkan td tdk lg dianggap sbg bbn mati tetapi b’tindak spt m’punyai kekuatan tegangan yg tinggi utk mengelakkan retakan.

Konkrit adalah kuat dlm mampatan tetapi lemah dlm tegangan.

Gambarajah yang menunjukkan prinsip asas dalam konkrit prategasan

KEBAIKAN KONKRIT TEGAS DULU B’BANDING KONKRIT B’TETULANG

♦       Hanya 1/5 drp berat tetulang yg diperlukan oleh konkrit b’tetulang digunakan dlm konkrit tegas dulu

♦       Kuantiti konkrit yg diperlukan adlh kurang dr p’hasilan bbn mati dikurangkan

♦       Ahli tegas dulu diuji semasa p’buatnya & sebrg kerosakan & kesilapan dpt dip’baiki

♦       Ianya dpt menolong dlm m’p’cptkan masa utk binaan struktur yg besar spt jambatan & lintasan atas.

KAEDAH PROSES PENEGASAN DULU

♦       Terdapat 2 kaedah iaitu :

a)      Kaedah tegang dulu

b)      Kaedah tegang kemudian

KAEDAH TEGANG DULU

1.    Tendon (cthnya kabel keluli) yg m’punyai nilai tegangan tinggi ditmptkan mengikut rekabtk yg tlh ditetapkan. Ianya ditegangkan dgn bbn yg tinggi & diikat pd tambatan pd 1 hjg & 1 hjg lg diikat pd jek penegang(Rujuk gambar dibawah)

2.    Acuan dipsg mengelilingi tendon

3.    Konkrit diisi & dibiarkan mengeras & diawetkan. Dalam kes² t’tentu, pengerasan blh dip’cptkan dgn kaedah pengawet stim

4.    Apbl konkrit tlh m’capai kekuatan yg dip’lukan, tendon dilepaskan dr tambatan & penegang. Oleh krn konkrit tlh m’cengkam pd tendon, maka tendon tdk akan b’gerak bebas drp konkrit. Stlh dilepaskan, tetulang akan cuba memendek/menarik kembali ke saiz asalnya. Tarikan ini akan b’pindah pd konkrit & m’beri daya tegasan dulu dlm struktur

5.    Tendon dipotong rata pd p’mukaan konkrit dikedua-dua hjg & dicat dgn cat p’cegah karat

Gambarajah : Kaedah Tegang Dahulu (Pre tension method)

          KAEDAH TEGANG KEMUDIAN

1.    Tendon dimasukkan dlm 1 salur/tiub plastik @ logam yg blh melentur di mana 1 hjgnya diikat pd jek penegang

2.    Acuan disediakan pd btk yg dip’lukan spt yg dilakukan pd konkrit tetulang biasa

3.    Konkrit diisi ke dlm acuan yg mengandungi tendon dlm tiub plastik @ logam & dibiarkan mengeras sehingga kekuatan yg dip’lukan t’capai

4.    Stlh konkrit m’capai kekuatannya, kotak acuan dibuka strsnya tendon ditarik & ditegangkan dgn m’gunakan jek penegang & diikat pd alat tambatan utk mengekalkannya.

5.    Ruang² disekeliling tendon diisi penuh dgn turap menerusi lubang² yg disediakan secara pam tekan.

6.    Tambatan dilengkapkan dgn plat & apbl tendon mengecut ia akan menarik plat (dikedua-dia hjg) masuk ke dlm & strsnya m’hasilkan tegasan mampatan dlm konkrit.

Gambarajah : Kaedah Tegang Kemudian (Post tentsion method)

JENIS² BAR/TENDON

♦       Tendon yg mengandungi dawai tegangan tinggi t’tarik sejuk

♦       Lembar b’pintal yg mengandungi dawai tegangan tinggi t’tarik sejuk

♦       Bar keluli aloi tegangan tinggi jenis kerja sejuk

Teteulang keluli jenis kabel tegangan tinggi.

Tetulang keluli jenis bar keluli tegangan tinggi

CIRI² KELULI UTK PROSES PENEGASAN

♦       Dawai

-         hanya sesuai utk kerja tegang dulu. Dawai jenis t’tarik keras rata m’gunakan pelbagai saiz misalnya 7, 5, 4 & 3 mm. Utk kekuatan yg lbh tinggi, dawai² kecil digunakan. Dawai²biasanya dilabelkan utk m’bezakannya mengikut kategori masing². Kdg² adlh p’lu m’gunakan dawai yg b’gerigis bg m’dptkan ikatan yg lbh dgn konkrit.

♦       Lembar

-         mengandungi bbrp dawai tegangan tinggi yg digabungkan spt seutas tali. Mgkn t’dpt 1 @ lbh lapisan dawai mengelilingi teras ‘core’ tgh. Jenis² lembar yg biasa digunakan :

a)      single wire (BS 3617)

b)      multi layer (BS 4757)

-         lembar yg b’garis pusat sehingga 18 mm blh digunakan utk kerja tegang dulu. Ia juga sesuai utk kerja tegang kemudian krn beban yg tinggi blh ditumpukan pd 1 tambatan & b’guna apbl dawai sudah diluruskan. Lembar blh ditegangkan dgn 1 bias & kelebihan utamanya b’banding dgn dawai ialah ia dpt menampung daya tegasan dulu yg tinggi pd kwsn jambatan.

♦       Bar keluli aloi tegangan tinggi

-         biasanya digunakan dlm kerja tegang kemudian. Hjg bar dibenangkan supaya bicu dpt m’cengkam bar & daya tegasan dikurung oleh nat. 1 kelebihan bar ialah hjgnya yg dibenangkan dpt digandingkan dgn senang pd bar lain t’utama dlm p’binaan spt jambatan julur

CIRI² KONKRIT

♦       Konkrit utk struktur tegas dulu mestilah t’diri drpd konkrit kualiti kelas 1 & m’punyai kekuatan yg lbh tinggi b’banding dgn konkrit b’tetulang biasa. Kekuatan ciri yg diperlukan utk kerja tegang dulu ialah 40 N/mm² & utk kerja tegang kemudian ialah 30 N/mm²

♦       Oleh itu, cara p’bancuhan p’lu diteliti & diawasi dgn sempurna. Simen portland mengeras cpt digunakan & biasanya konkrit diawet dgn kaedah wap spy konkrit lbh cpt mengeras & dpt digunakan lbh awal lg.

♦       Nisbah bancuhannya ialah 1:11/2:3 maka nisbah air simen ialah krg drpd 0.45 & kekuatannya lbh drpd 43 N/mm² pd umur 28 hari. Kekuatan minima yg dip’lukan ialah 28.5 N/mm²

^{Binaan2 yang biasa menggunakan Pre stressed Concrete}